Wielki Tydzień zaczyna się triumfalnym wjazdem Jezusa do Jerozolimy, kończy - jego zmartwychwstaniem. To dla każdego katolika siedem najważniejszych dni w Paweł w Pierwszym Liście do Koryntian (15,17) pisał: „Jeżeli Chrystus nie zmartwychwstał, daremna jest wasza wiara”.Święta Wielkanocne to dla katolików najważniejsze święta w roku. Wielki Tydzień jest - jak mówi ojciec Paweł Krupa, dominikanin - upamiętnieniem, wspomnieniem tego najważniejszego wydarzenia, jakim jest Zaczyna się wjazdem Jezusa do Jerozolimy - to Niedziela Palmowa, potem Ostatnia Wieczerza w czwartek, męka i śmierć w piątek, Chrystus nieobecny, pogrzebany w grobie w sobotę i potem, z soboty na niedzielę, Wigilia Paschalna, święto zmartwychwstania - Wielki Tydzień rozpoczyna triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy w Niedzielę Palmową. Wjazd Jezusa do Jerozolimy opisali wszyscy Ewangeliści. Będąc w okolicy Betfage, Chrystus polecił swoim dwóm uczniom, by poszli do pobliskiej wsi i przyprowadzili znajdującego się tam osła. Na pytania, czemu to robią, Jezus kazał im odpowiedzieć: „Pan go potrzebuje”. Gdy to zrobili, Chrystus dosiadł osiołka i na nim wjechał do Jerozolimy. Lud wyszedł mu na spotkanie, słał pod nogi płaszcze i gałązki i wykrzykiwał: „Hosanna! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie. Błogosławione królestwo ojca naszego Dawida, które przychodzi. Hosanna na wysokościach!”. Wydarzenie to miało być spełnieniem słów ze Starego Testamentu: „Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny - jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy”.Procesje w Niedzielę Palmową były obecne od pierwszych wieków chrześcijaństwa - zapoczątkowane w Jerozolimie, rozpowszechniły się na innych terenach. W Polsce tradycją Niedzieli Palmowej była procesja z Jezuskiem Palmowym. Z kolei Kościół francuski zapoczątkował bogate tradycje palm wielkanocnych od VII w. święconych w Niedzielę dzień radosny, pełen kolorów. W Niedzielę Palmową wierni gromadzą się zazwyczaj przed kościołem. Kapłan wychodzi do nich, święci przyniesione palmy i czyta Ewangelię o wjeździe Jezusa do Jerozolimy. Potem procesja z palmami rusza do kościoła. W Polsce trudno o prawdziwe palmy, stąd narodziła się tradycja przygotowywania specjalnych palemek z gałęzi wierzbowych z baziami, z liści bukszpanu, borówek, dodaje się do nich suszone kwiaty, wstążki. Ale też w wielu parafiach organizuje się konkursy na najpiękniejszą lub największą palmę. Poświęcone palmy są przechowywane przez cały rok aż do Środy Popielcowej. Wówczas pali się je, a powstały popiół służy do posypania głów wiernych. W Niedzielę Palmową odczytuje się, zwykle z podziałem na role, opis Męki Pańskiej z jednej z Ewangelii synoptycznych: Mateusza, Marka lub Łukasza. Kapłan sprawujący liturgię zakłada szaty koloru Niedzieli Palmowej, łącząc w sobie radosną procesję z palmami oraz czytanie opisu Męki Pańskiej, podkreśla, że triumf Chrystusa i jego ofiara na krzyżu są ze sobą nierozerwalnie wtorek i środa Wielkiego Tygodnia są dniami w sposób szczególny poświęconymi pojednaniu. Był to też czas wielkich porządków, przyozdabiania domów, które jednak należało zakończyć najpóźniej we wtorek. Pewnie dlatego, żeby czwartek, piątek i sobotę zarezerwować sobie na duchowe, religijne przeżywanie. -Te dni: poniedziałek, wtorek, środa, to są takie dni - ja je sobie nazywam - niewidzialne. Bo zaczynamy Niedzielą Palmową, bardzo uroczyście: jest procesja, są palmy, potem czytanie Męki Pańskiej. I potem poniedziałek, wtorek, środa - cisza. Ten czas jest dla mnie pracowity, bo mam rekolekcje, ale między innymi podczas tych rekolekcji będę mówił o takiej cesze ludzkiej, cesze ludzkiego życia czy egzystencji, o której rzadko pamiętamy, a mianowicie o niewidzialności. Bardzo wielu ludzi na świecie doświadcza niewidzialności, czasami nawet dla najbliższych jesteśmy niewidzialni. I w te dni chcę o tych ludziach pamiętać i o sobie samym - opowiada ojciec Krupa. I dodaje, że Jezus 30 lat był niewidzialny. Czytamy o nim w Ewangelii, kiedy ma lat 12, zgubił się rodzicom, odnalazł i potem, kiedy się pojawia, Ewangelia mówi, że ma ponad 30 Przez blisko 30 lat nie wiemy, co się z nim dzieje. Jest niewidzialny. Ludzie gdzieś tam koło niego chodzą, on chodzi koło ludzi, nikt specjalnie na niego uwagi nie zwraca - zauważa dominikanin. Wielki Czwartek w Kościele katolickim jest obchodzony jako pamiątka ustanowienia przez Chrystusa sakramentów kapłaństwa i eucharystii podczas Ostatniej Wieczerzy. W kościołach katedralnych odprawiana jest wtedy uroczysta msza sprawowana w godzinach porannych przez biskupa diecezjalnego wraz z prezbiterami. Nazywana jest ona mszą krzyżma, ponieważ podczas niej poświęcane są nowe oleje przeznaczone do namaszczeń: podczas chrztu, bierzmowania, sakramentu kapłaństwa oraz przy namaszczeniu chorych. W trakcie tej mszy odbywa się odnowienie przyrzeczeń kościołach parafialnych odprawiana jest tylko jedna uroczysta msza wieczorem - msza Wieczerzy Pańskiej, która rozpoczyna Triduum Paschalne i kończy okres Wielkiego Postu. Podczas mszy w trakcie śpiewu „Chwała na wysokości” biją wszystkie dzwony w świątyni. W niektórych kościołach odbywa się obrzęd obmycia nóg dwunastu osobom, czyli tzw. Mandatum. Ojciec Krupa: - W Radoniach, w niewielkim kościółku przez środek w rzędzie siedzi 12 panów, wcześniej ugadanych, żeby się zgodzili usiąść z przynajmniej jedną nogą wystawioną do umycia i ucałowania. Wszystkie dzieci, które są w kościele, uznają, że to ważny i zabawny moment, więc mi towarzyszą w czasie tego obmycia, siedząc mi na głowie. Pierwszy raz, jak to przeżywałem, myślałem, że nie wstanę. Ukląkłem, wszystkie dzieci usiadły na mnie, każde mi chciało zajrzeć przez ramie, co ja tam robię. Więc musiałem im powiedzieć: „Zejdźcie ze mnie, bo się nie podniosę”. Przesunąłem się do następnego mężczyzny, a one natychmiast znowu na mnie siadły. Ludzie mieli niezły ubaw, z pewną taką satysfakcja na księdza patrzyli: „Niech on też nasze dzieci ponosi”. Po zakończeniu wieczerzy Najświętszy Sakrament przenosi się do kaplicy adoracji, zwanej ciemnicą (na pamiątkę uwięzienia Jezusa po Ostatniej Wieczerzy), gdzie adoruje się go do późnych godzin nocnych i przez cały Wielki Piątek. Po zakończeniu liturgii z ołtarza zdejmuje się świece, mszał, krzyż, obrusy. Gest ten symbolizuje koniec wieczerzy, odarcie Chrystusa z szat oraz jego opuszczenie przez bliskich. Sam ołtarz bowiem jest symbolem Chrystusa. Niegdyś zachowywano także zwyczaj zmywania mensy ołtarzowej wodą z winem na znak, iż z serca Jezusa wypłynęły krew i woda. Tabernakulum zostaje otwarte i puste, a wieczna lampka Piątek to dzień żałoby i krzyża. W Kościele katolickim odprawiana jest wielkopiątkowa Liturgia Męki Pańskiej. Pierwsze liturgiczne obchody Wielkiego Piątku odnotować można w starożytnej Jerozolimie. Wierni gromadzili się przed wschodem słońca przed kolumną biczowania, a później przy grobie, by adorować drzewo do Rzymu, pierwsze opisy celebracji Wielkiego Piątku pochodzą z VII w. Pierwszy typ liturgii sprawowany był przez papieża w kościele św. Jana Jerozolimskiego i obejmował odczytanie opisu Męki Pańskiej według św. Jana, modlitwę powszechną i procesję z relikwiami Krzyża. Drugi typ liturgii był sprawowany w licznych kościołach prezbiterialnych i obejmował lekturę Pisma, adorację krzyża i komunię św., konsekrowaną wcześniej. Ten typ liturgii zakrólował w średniowieczu w całej późniejszych wiekach upowszechniło się przenoszenie Najświętszego Sakramentu do grobu Pańskiego. W XIX w. na terenach dawnej Rzeczypospolitej groby Pańskie w kościołach zaczęły nabierać także patriotycznego wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej jest adoracja Krzyża. Zasłonięty fioletowym suknem Krzyż wnosi się przed ołtarz. Po liturgii Krzyż zostaje w widocznym i dostępnym miejscu, tak by każdy wierny mógł go adorować. Jest aż do Wigilii Paschalnej najważniejszym punktem w kościele. Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy grobie lub na specjalnym tronie wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej białym przejrzystym welonem - symbolem całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa. „Przybiegł w Wielki Piątek / jak wszyscy / i tak sobie / Mówił: - Ścisnąłem nos rękami, / zaciąłem zęby zębami, /żeby nie płakać przy grobie” - pisał ks. Jan Twardowski. W Wielki Piątek odprawiane są także nabożeństwa drogi krzyżowej. W wielu kościołach rozpoczyna się ono o godzinie 15, gdyż właśnie około tej godziny wedle przekazu Ewangelii Jezus zmarł na krzyżu. Wielka Sobota jest dniem ciszy i oczekiwania. Dla uczniów Jezusa był to dzień największej próby. Apostołowie rozpierzchli się po śmierci Jezusa, a jedyną osobą, która wytrwała w wierze, była Bogurodzica. Dlatego też każda sobota jest w Kościele dniem maryjnym. W Wielką Sobotę Kościół wspomina i zarazem przeżywa tajemnicę zstąpienia Chrystusa do Otchłani. Tego dnia, podobnie jak w Wielki Piątek, nie odprawia się mszy świętych. Dopiero po zachodzie słońca wspólnota wiernych gromadzi się w swoich świątyniach, by celebrować liturgię Wigilii Paschalnej. Tajemnicę tego dnia w pełni oddaje jeden ze starożytnych tekstów, który w tym dniu jest czytany w porannej liturgii godzin. Nieznany autor tak pisze: „Wielka cisza spowiła ziemię; wielka na niej cisza i pustka. Cisza wielka, bo Król zasnął, ziemia się przelękła i zamilkła, bo Bóg zasnął w ludzkim ciele, a wzbudził tych, którzy spali od wieków... Idzie, by odnaleźć pierwszego człowieka, jak zgubioną owieczkę. Pragnie nawiedzić tych, którzy siedzą zupełnie pogrążeni w cieniu śmierci; by wyzwolić z bólów niewolnika Adama, a wraz z nim niewolnicę Ewę, idzie On, który jest ich Bogiem i Synem Ewy... Oto Ja, twój Bóg, który dla ciebie stałem się twoim synem... Zbudź się, który śpisz! Nie po to bowiem cię stworzyłem, byś pozostawał spętany w Otchłani. Powstań z martwych, albowiem jestem życiem umarłych”.Tradycją Wielkiej Soboty jest poświęcenie pokarmów wielkanocnych: chleba - na pamiątkę tego, którym Jezus nakarmił tłumy na pustyni, mięsa - na pamiątkę baranka paschalnego, którego spożywał Jezus podczas uczty paschalnej z uczniami w Wieczerniku, oraz jajek, które symbolizują nowe życie. W zwyczaju jest też masowe odwiedzanie różnych kościołów i porównywanie wystroju grobów. - Dziwna jest ta sobota, bo sobota to taki dzień, w którym nic się nie powinno dziać. W sobotę powinniśmy być w żałobie. Ale w Polsce sobota tak absolutnie nie wygląda: jest bieganina, święcenie pokarmów, a jeszcze na przykład warszawskim zwyczajem jest zwiedzania grobów w kościołach, więc ten tłum się przewala z kościoła do kościoła. To przypomina wszystko, tylko nie cichą zadumę nad śmiercią Chrystusa. Ale myślę, że paradoksalnie w tym zabieganiu też jest sposób na przeżycie żałoby. Bo żałobę przeżywamy tak, że siedzimy i nie jesteśmy w stanie ruszać rękami, albo wręcz przeciwnie - nagle zaczynamy sprzątać, gotować, coś musimy zrobić, żeby uciec. Więc w tym naszym zabieganiu też jest element żałoby - zauważa o. Paweł Wielkanocna rozpoczyna się już w sobotę po zapadnięciu zmroku. Rozpoczyna ją Wigilia Paschalna, podczas której zapala się paschał - wielką woskową świecę, która symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa. Jest to również ostatni dzień Triduum Paschalnego, liczonego według kalendarza żydowskiego od wieczora Wielkiego Czwartku do wieczornych nieszporów w niedzielę. W niedzielę wierni biorą udział w rezurekcyjnej (z łac. „resurrectio” - „zmartwychwstanie”) mszy o świcie, poprzedzonej uroczystą procesją z Najświętszym Sakramentem. Rozpoczyna się ona u grobu Chrystusa, gdzie kapłan śpiewem oznajmia zmartwychwstanie. Po procesji okrzykiem „Alleluja” (hebr. „Chwalcie Pana”) i odśpiewaniem hymnu „Ciebie Boga wysławiamy” („Te Deum”) rozpoczyna się uroczysta msza święta. Kapłani mają na sobie białe, złote lub srebrne szaty. Wierni w czytaniach słuchają o dzisiaj zdarza się, że rezurekcji towarzyszą wystrzały petard, dawniej - armatek i moździerzy. Cały ten hałas miał budzić świat do życia. I warto było wstać, by usłyszeć radosną nowinę. Trzeciego dnia po ukrzyżowaniu Maria Magdalena, Maria i Salome poszły o wschodzie słońca na grób, aby namaścić ciało zmarłego. Grób był otwarty, kamień odsunięty, a w środku nie było ciała Jezusa. To jedna z najważniejszych chwil i podstawa wiary Paweł Krupa: - W naszej kulturze Wielkanoc to jedyne na taką skalę święto liturgiczne, które przeżywa się w tak udramatyzowany, teatralny sposób. Kiedyś przedstawiano na przykład misteria, czyli rodzaj takich przedstawień teatralnych z okazji świąt maryjnych czy święta Wszystkich Świętych - ślady tego zostały na przykład w folklorze. Ale Święta Wielkanocne obchodzimy w całym kraju podobnie. Jest w nas taka chęć odtworzenia tego, co wtedy się działo, po to, żeby uświadomić sobie, iż możemy w tym uczestniczyć. Chcemy sobie te wydarzenia przybliżyć, wyobrazić, każdy dzień naznaczyć jakimś charakterystycznym

W Kościele katolickim Wielki Piątek jest jedynym dniem, w którym nie sprawuje się Eucharystii. Jest to dzień głębokiej żałoby, której specjalnym wyrazem jest liturgia Misterium Męki Pańskiej. Punktem kulminacyjnym tego dnia jest aforacja krzyża. W świątyniach przygotowuje się i odwiedza Groby Pańskie. W wielu kościołach na terenie całego kraju organizowane są całonocne czuwania przy grobie Jezusa. Specjalnie dla czytelników portalu wyjaśniamy poszczególne obrzędy wielkopiątkowej liturgii. Ze względu na męczeńską śmierć ukrzżowanego Jezusa Chrystusa kapłan używa w Wielki Piątek szat liturgicznych w kolorze czerwonym. Zgodnie z ceremoniałem liturgicznym do czasu Wigilii Paschalnej w kościołach nie używa się instrumentów muzycznych ani dzwonków. Liturgię Wielkiego Piątku rozpoczyna cisza, towarzysząca obrzędowi prostracji – główny celebrans po dotarciu do ołtarza kładzie się na posadzce (leży krzyżem twarzą w dół) w geście szczególnego uniżenia wobec Boga. W tym czasie zgromadzeni w świątyni wierni klęczą w milczeniu. - Kapłan i usługujący po oddaniu pokłonu ołtarzowi, padają na twarz; prostracja ta, jako obrzęd właściwy dla tego dnia, winna być starannie zachowana, oznacza bowiem zarówno upokorzenie "człowieka ziemskiego", jak i smutek i ból Kościoła. Wierni zaś stoją podczas wejścia usługujących, a następnie klękają i modlą się w milczeniu - instuuje Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski. Następnie rozpoczyna się Liturgia Słowa. Po homilii ma miejsce Adoracja Krzyża, następnie wiernym udzielana jest Komunia święta, a na zakończenie liturgii hostia i konsekrowane w Wielki Czwartek komunikanty zostają przeniesione do kaplicy adoracji. Ceremoniał liturgiczny nakazuje, aby w Wielki Piątek ołtaż był obnażony. Nie ma na nim żanych obrusów, świeczników, ani krzyża. Ze względów teologicznych liturgia powinna być sprawowana ok. Godziny 15:00, jednak w większości parafii rozpoczyna się ona później, aby umożliwić wiernym pracującym jeszcze tego dnia przybycie do kościoła. Liturgia Słowa Pierwsze czytanie to proroctwo Izajasza o mękach i cierpieniu Mesjasza (Iz 52,13-53,12 Przebity za nasze grzechy). Psalm responsoryjny jest fragmentem Psalmu 31 z refrenem: „Ojcze w Twe ręce składam Ducha Mego” (Ps 31,2 i i 25) Drugie czytanie to List do Hebrajczyków (Hbr 4,14-16;5,7-9 Chrystus stał się sprawcą zbawienia dla wszystkich, którzy Go słuchają). Ewangelia stanowi opis Męki Pańskiej według św. Jana w zależności od parafii jest czytana lub śpiewana z odpowiednim podziałem na role (J 18,1-19,42). W litrugii Wielkiego Piątku szczególną rangę ma również Modlitwa Powszechna, która historycznie sięga czasów pierwszych chrześcijan. Jest to szczególna modlitwa całego ludu Bożego, w której poprzez wznoszenie dziesięciu wezwań wierni proszą Boga o szczególne łaski. Każde z wezań poprzedzone jest specjalnym wstępem, po którym następuje chwila modlitwy w ciszy. Następnie kapłan odśpiewuje wezwanie do modlitwy, po którym wierni odpowiadają „Amen”. 10 wezwań Modlitwy Powszechnej w Wielki Piątek: za Kościół Święty, za Papieża, za wszystkie stany Kościoła, za katechumenów, o jedność chrześcijan, za Żydów, za niewierzących w Chrystusa, za niewierzących w Boga, za rządzących państwami, za strapionych i cierpiących. Adoracja Krzyża Szczególnym momentem całej wielkopiątkowej liturgii jest Adoracja Krzyża. Odbywa się ona poprzez częsciowe odsłanianie zakrytego jeszcze w czasie postu krzyża. Odsłonięcie krzyża odbywa się w trzech etapach. Po każdym z nich kapłan śpiewa: „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata” (Ecce lignum Crucis, in que salus mundi pependit), a wierni odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem” (Venite adoramus). Adoracja krzyża odbywa się poprzez uroczystą procesję i uałowanie krzyża. W zależności od parafii, niekiedy procesja skrócona jest jedynie do kapłanów i ministrantów – wierni całują wówczas krzyż dopiero po zakończeniu liturgii lub w czasie całonocnej adoracji. - Krzyż używany w obrzędzie odsłonięcia winien być dość duży i piękny. Obrzęd ten należy sprawować z okazałością tego znaku naszego zbawienia: zarówno wezwanie przy odsłonięciu Krzyża, jak i odpowiedz ludu winny być śpiewane; nie należy tez pomijać pełnego czci milczenia po każdej prostracji wiernych, kiedy kapłan stoi i trzyma podniesiony Krzyż. Osobista adoracja Krzyża jest najpoważniejszym elementem w tym obrzędzie. Dlatego należy przedstawić Krzyż do adoracji każdemu z wiernych i jedynie w bardzo wielkim zgromadzeniu ludu można zastosować obrzęd adoracji dokonywanej przez wszystkich razem. Do adoracji należy używać tylko jednego Krzyża; domaga się tego prawidłowość znaku. Podczas adoracji krzyża niech będą wykonywane antyfony, "Improperia" i hymny, które w sposób liryczny przywołują na pamięć historię zbawienia, albo inne stosowne pieśni - nakazuje Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski. Komunia Święta Należy podkreślić, że w Wielki Piątek nie ma konsekracji hostii i komunikantów. Z tego względu większą ilość komunikantów konsekruje się jeszcze w Wielki Czwartek. Na czas udzielania Komunii świętej ołtarz przykrywa się obrusem i ustawia się na nim świece. Po jej zakończeniu obrus i świece są zdejmowane z ołtarza. Procesja do Grobu Pańskiego Zwieńczeniem liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Kapłan przenosi wówczas Najświętszy Sakrament do kaplicy adoracji. Ceremoniał nakazuje, aby w kaplicy znajdowało się tabernakulum do przechowywania puszek z konsekrowanymi komunikantami i ołtarz do wystawienia Najświętszego Sakramentu”. Monstrancja z Najświętszym Sakramentem osłonięta jest welonem i wystawiona do adoracji aż do rezurekcji. Źródło:

Liturgia Wielkiego Piątku w Kościele katolickim jest upamiętnieniem męki Pańskiej i śmierci Jezusa Chrystusa na krzyżu. Jest to jedyny dzień w roku, w którym nie jest sprawowana msza św., bo to dzień największej żałoby w tym roku ze względu na epidemię koronawirusa udział w tej liturgii będzie ograniczony do pięciu osób. Nie odbędzie się również droga krzyżowa ulicami Warszawy. Centrum liturgii wielkopiątkowej jest uroczysta adoracja krzyża – adoracja Syna Bożego, który oddał życie za zbawienie wszystkich ludzi. Nie będzie jej towarzyszyło ucałowanie krzyża, tylko przyklęknięcie przed nim lub skłonienie głowy. W kościołach katolickich były przygotowywane groby pańskie, które odwiedzały tłumy wiernych. W tym roku groby będą skromniejsze, a adoracja przy nich będzie możliwa tylko w Wielką Sobotę z zachowaniem przepisu, że maksymalnie pięć osób jednorazowo może przebywać w kościele. Nie odprawia się w tym dniu mszy św., jedynie po południu celebrowane jest nabożeństwo, podczas którego śpiewa się pieśni o krzyżu i tajemnicy komunii świętej. Czytane są odpowiednie fragmenty Pisma Świętego. Nabożeństwo wielkopiątkowe rozpoczyna się liturgią słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis męki Pańskiej według św. Jana. W tym dniu wierni koncentrują się na rozważaniu biblijnego opisu męki Pańskiej i śmierci Chrystusa na Krzyżu, a następnie na adoracji i uczczeniu krzyża świętego. Liturgia podkreśla bardziej chwałę odkupienia przez krzyż niż poniżenia przez mękę. W uroczystej modlitwie powszechnej Kościół w tym dniu pamięta o wszystkich. W sposób szczególny wierni modlić się będą za zmarłych na koronawirusa, za całą służbę zdrowia, która walczy z epidemią, za zarażonych na koronawirusa i ich rodziny. Modlić się będą również o zachowanie pokoju na świecie, za starszych braci w wierze (żydów) i za rządzących państwami. Wielki Piątek jest dniem skupienia, powagi, wzmożonej pobożności i gorliwych praktyk religijnych. Jest także dniem ścisłego postu. Zgodnie z zaleceniami Kościoła, należy zrezygnować w tym dniu nie tylko z jedzenia potraw mięsnych, ale również zachować post co do ilości spożywanych pokarmów: tylko raz w ciągu dnia można zjeść do syta. Niektóre bardzo pobożne osoby przez cały ten dzień dobrowolnie wstrzymują się od jedzenia i picia lub piją tylko czystą wodę i spożywają trochę suchego chleba. Pierwsze liturgiczne obchody Wielkiego Piątku odbyły się w starożytnej Jerozolimie. Wierni gromadzili się przed wschodem słońca przed kolumną biczowania, a później przy grobie, aby adorować drzewo krzyża. W odniesieniu do Rzymu pierwsze opisy celebracji Wielkiego Piątku pochodzą z VII w. Pierwszy typ liturgii sprawowany był przez papieża w kościele św. Jana Jerozolimskiego i obejmował odczytanie opisu męki Pańskiej wg św. Jana, modlitwę powszechną i procesję z relikwiami krzyża. Drugi typ liturgii był sprawowany w licznych kościołach prezbiterialnych, obejmował lekturę Pisma, adorację krzyża i komunię św., konsekrowaną wcześniej. Ten typ liturgii upowszechnił się w średniowieczu w całej Europie. W późniejszych wiekach upowszechniło się przenoszenie Najświętszego Sakramentu do grobu Pańskiego. W XIX w. na terenach dawnej Rzeczypospolitej groby pańskie w kościołach zaczęły nabierać także patriotycznego wymiaru. (PAP) autor: Stanisław Karnacewicz skz/ joz/

Żałoba po śmierci zwierzęcia, na przykład psa albo kota? Co mówi o tym Kościół?Kiedy zwierzak umiera…W sieci nie brak autorytatywnych stwierdzeń, że także po stracie ulubionego zwierzaka potrzebna jest żałoba, że każdy ma do niej prawo, że nie tylko wypada, ale wręcz trzeba, zarówno jeśli jest się dzieckiem, jak i wtedy, gdy jest się dorosłym.„Żałoba po psie to naturalny odruch – wiedzą to ci, którzy musieli pożegnać przyjaciela” – można przeczytać w serwisie Serwis informuje o badaniach potwierdzających, że dla większości ludzi strata psa jest porównywalna do poczucia straty związanej ze śmiercią bliskiej osoby. „W naszej kulturze brak jednak odpowiednich rytuałów, które pomogłyby nam przeżyć ten okres żałoby, mimo że psy są z nami, jako nasi kompani, od jakichś 10 000 lat” – innym serwisie Agnieszka Szewczyk, lekarka psychiatra, psycholożka, psychoterapeutka rodzinna, radzi, jak pogodzić się z bolesną stratą i jak wytłumaczyć dziecku, że jego ulubione zwierzątko nie żyje. Według niej nie należy wstydzić się „własnej rozpaczy i płaczu”, ponieważ obserwacja dorosłych pozwala dziecku zrozumieć jego własne emocje i również je uzewnętrznić. „Strata pupila może też być okazją do wytłumaczenia dziecku pojęcia śmierci w ogóle i oswajania go z tym tematem” – podpowiada ekspertka. Jako kolejny sposób radzenia sobie z żalem po śmierci zwierzaka wskazuje ceremonię pogrzebu zwierzątka…Żałoba, czyli…Psychologicznych poradników, jak poradzić sobie po śmierci zwierzęcego pupila, nie brakuje. Jak jednak sprawa wygląda od strony religijnej? Czy są wskazówki, w jaki sposób śmierć zwierzęcia powinien przeżywać chrześcijanin? Co na ten temat mówi Kościół katolicki?Być może będzie to dla wielu zaskoczenie, ale aktualnie nie obowiązują w Kościele katolickim żadne przepisy normujące przeżywanie żałoby po śmierci nawet najbliższych ludzi. W 2011 roku polscy biskupi zwracali uwagę, że nie tyle ważna jest długość czasu poświęconego na żałobę, ile sposób, w jaki zdołamy ten czas też: „Gdy w przeżywaniu żałoby zabraknie szukania woli Bożej i gdy śmierć bliskich osób powoduje niekończące się rozbicie duchowe, wówczas stajemy się niezdolni do udzielenia zmarłemu skutecznej pomocy, której on potrzebuje”. Zachęcali gorąco do udzielania zmarłym pomocy modlitewnej, odwołując się do chrześcijańskiej wiary w zmartwychwstanie i życie to nie przedmiotyPismo Święte ani nauczanie Kościoła nic nie mówią na temat życia wiecznego zwierząt. Biblia zapowiada nowe niebo i nową ziemię, jednak nie wiadomo, czy i w jaki sposób będą tam obecne zwierzęta. Znany jako wielki miłośnik kotów papież Benedykt XVI przypominał, że wiara w życie wieczne dotyczy wyłącznie drugiej strony, śmierć zwierzęcia, które towarzyszyło człowiekowi w życiu, powoduje autentyczny ból, poczucie straty, cierpienie. Wynika to z faktu, że człowiek dostrzega, iż zwierzęta nie są przedmiotami. Są istotami żywymi. Nie są jednak osobami, chociaż zdarza się, że ludzie dostrzegając ich emocje, reakcje, zachowania, przypisują im cechy ludzkie, antropomorfizują, próbują traktować jak ludzi. Wiele razy można usłyszeć, że pies czy kot jest „członkiem rodziny” lub „najlepszym przyjacielem”.Stworzenia BożeTo, w jaki sposób katolik powinien przeżywać utratę bliskiego mu zwierzęcia, wynika przede wszystkim z nauczania Kościoła na temat poszanowania integralności stworzenia. Katechizm Kościoła katolickiego stwierdza, że zwierzęta są stworzeniami Bożymi, które Bóg otacza swoją opatrznościową troską. „Także ludzie są zobowiązani do życzliwości wobec nich” – wskazuje Katechizm i przypomina św. Franciszka czy św. Filipa Nereusza, którzy traktowali zwierzęta z Kościół nie pozostawia wątpliwości, że Bóg powierzył zwierzęta panowaniu człowieka, którego stworzył na swój obraz. Dlatego uprawnione jest wykorzystywanie zwierząt jako pokarmu i do wytwarzania odzieży. Według Katechizmu można je oswajać, by towarzyszyły człowiekowi w jego pracach i rozrywkach. Natomiast sprzeczne z godnością ludzką jest niepotrzebne zadawanie cierpień zwierzętom lub ich odnotować, że Kościół, który stanowczo odrzuca możliwość eutanazji ludzi, nie sprzeciwia się usypianiu chorych, cierpiących cmentarze, lecz „grzebowiska”Jest jednak bardzo ważna kwestia, na którą Kościół zwraca uwagę w swoim nauczaniu. Zwierzęta nie są równe człowiekowi. Dlatego np. tak samo niegodziwe jak dręczenie zwierząt lub zabijanie ich bez potrzeby, jest wydawanie na nie pieniędzy, które mogłyby w pierwszej kolejności ulżyć ludzkiej biedzie. Potrzeby człowieka stawiane są przed potrzebami zwierzęcia.„Można kochać zwierzęta; nie powinny one jednak być przedmiotem uczuć należnych jedynie osobom” – podkreśla Katechizm Kościoła się tą zasadą, katolik powinien zwrócić uwagę, aby odróżniać poczucie straty po śmierci zwierzęcia od żałoby, jaką przeżywa się po odejściu kogoś z ludzi. Co ciekawe, na różnicę wskazują niejednokrotnie także osoby prowadzące miejsca pochówku dla zwierząt. Niektórzy podkreślają, że to nie cmentarze, lecz „grzebowiska”. Z niepokojem odnotowują, że czasami właściciele zwierząt częściej odwiedzają swoich byłych ulubieńców niż zmarłych krewnych. Nie potępiają jednak nikogo, bo mają świadomość, że zwłaszcza osoby samotne, niepełnosprawne oraz dzieci mogą bardzo boleśnie przeżywać stratę zwierzaka, do którego mocno się jako sposób na uśmierzenie silnych emocji po stracie zwierzęcego pupila podpowiadają przyjęcie np. porzuconego psa lub kota, a nie kupienie kolejnego. Pomaganie istotom cierpiącym pozwala łatwiej przeżyć własne cierpienie.

W Wielką Sobotę w Kościele katolickim przez cały dzień trwało święcenie pokarmów i adoracja Chrystusa złożonego do grobu. W tym roku ze względu na obostrzenia sanitarno-epidemiczne nie będzie tzw. święconki, a w adoracji przy symbolicznym Grobie Pańskim może uczestniczyć pięć osób. Tego dnia nie tylko katolicy przychodzili do kościołów z koszykami wypełnionymi jajkami, chlebem, wędliną; w tzw. święconym lub inaczej święconce są też sól, czasem ciasta czy słodycze, bukszpanowe gałązki i bardzo często baranek - symbol zmartwychwstałego Jezusa. Księża święcili te pokarmy, przeznaczone na świąteczny stół. Tym razem - według zaleceń Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Konferencji Episkopatu Polski przed śniadaniem wielkanocnym powinien pobłogosławić pokarmy ktoś z członków rodziny, może to być ojciec rodziny lub matka. W Wielką Sobotę do wieczora nie sprawuje się mszy świętych, bardzo popularny był za to zwyczaj odwiedzania Grobu Pańskiego. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu z powodu żałoby apostołów. Wieczorem rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej — w myśl przepisów liturgicznych jej ceremonie należą już jednak do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. W kościele gasną światła, bo wigilia jest oczekiwaniem na zmartwychwstanie Chrystusa. Bogata liturgia Wigilii Paschalnej, stanowiącej centralny fragment Triduum, składa się z czterech części. Obchody zmartwychwstania Jezusa Chrystusa rozpoczynają się po zapadnięciu zmroku. Tym silniejszą wymowę zyskuje obrzęd tzw. liturgii światła. Przed kościołem rozpalane było ognisko (w tym roku nie będzie ze względu na epidemię), którego płomienie były poświęcone przez kapłana, ubranego w białe szaty. Następnie od poświęconego ognia zapala się paschał (dużą świecę), symbolizujący Chrystusa, czyli Światłość świata, co ma uzmysławiać, że dokonała się Pascha, przejście z mroku do jasności, ze śmierci do życia. W uroczystej procesji paschał był wnoszony do świątyni i umieszczony w ozdobnym świeczniku. Po trzykrotnym śpiewie kapłana: "Światło Chrystusa" i odpowiedzi wiernych: "Bogu niech będą dzięki" — zgromadzeni mogli zapalić swoje świece. Liturgia światła kończy się odśpiewaniem tzw. Orędzia Paschalnego, czyli modlitwy dziękczynno-uwielbiającej, która wysławia łaskę zbawienia. W tym roku w liturgii tej może uczestniczyć tylko pięciu wiernych. Liturgia słowa Wigilii Paschalnej jest wyjątkowo rozbudowana. W pełnej wersji składa się ona z dziewięciu czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze siedem czytań pochodzi ze Starego Testamentu. Przypominają one ważne momenty w całej historii zbawienia - opis stworzenia świata, zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna, oraz przejście przez Morze Czerwone. O wielkiej miłości Boga, zawarciu przymierza i skuteczności słowa Bożego mówią urywki Księgi proroka Izajasza. Fragment Księgi Barucha zawiera pouczenia, których respektowanie zapewnia pokój na wieki. Cykl czytań starotestamentowych kończy się bożą obietnicą oczyszczenia i przemiany człowieka. W tym momencie zapala się światła na ołtarzu, uderza się w dzwony, a celebrans intonuje hymn "Chwała na wysokości Bogu". Po nim następuje czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian, które mówi o tym, że chrzest zapewnia wiernym uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Po radosnym "Alleluja", odśpiewanym po raz pierwszy od 40 dni, czytany jest tekst Ewangelii o pustym grobie. Liturgię słowa zamyka homilia. Kolejna, trzecia część uroczystości Wigilii Paschalnej, poświęcona jest tajemnicy sakramentu chrztu. Liturgię chrzcielną poprzedza odśpiewanie Litanii do Wszystkich Świętych, która podkreśla jedność Kościoła. Celebrans poświęca wodę chrzcielną — tradycja zaleca, aby dokonało się to przy włożeniu paschału do naczynia z wodą; tekst błogosławieństwa przypomina odradzającą moc wody. Pierwotny Kościół udzielał tego sakramentu tylko w czasie Wigilii Paschalnej. Przebieg liturgii eucharystycznej nie odbiega w swym zasadniczym kształcie od normalnej mszy świętej. Uroczystości Wigilii Paschalnej kończą się komunią świętą i uroczystym błogosławieństwem. Słowa rozesłania wzbogaca się o dwukrotne "Alleluja". Ostatnim akcentem jest wezwanie do udziału w procesji rezurekcyjnej, która w warunkach polskich bywa przenoszona na niedzielny poranek. W tym roku procesje rezurekcyjne nie odbędą się ze względu na epidemię. (PAP) Autor: Stanisław Karnacewicz

23-04-2011 07:25Wielka Sobota: święcenie pokarmów i adoracja ChrystusaW Wielką Sobotę w Kościele katolickim przez cały dzień trwa święcenie pokarmów i adoracja Chrystusa złożonego do grobu. Zgodnie ze starym polskim obyczajem, przy symbolicznym grobie czuwa warta - ministranci, harcerze, niekiedy strażacy w galowych mundurach. 22-04-2011 07:10Wielki Piątek - dzień najgłębszej żałobyWielki Piątek w Kościele katolickim jest jedynym dniem w roku, w którym nie odprawia się mszy świętej. To dzień najgłębszej żałoby. Wyraża ją liturgia, która jest pamiątką męki i śmierci Jezusa Chrystusa. Jej centrum stanowi adoracja krzyża. 23-07-2009 09:45Norwescy geje po ślub kościelny muszą jechać do DaniiChociaż od ponad roku norweskie pary homoseksualne mają prawo do zawierania kościelnych związków małżeńskich, wciąż po sakrament muszą się udawać do Danii, bowiem Kościół Norweski nie nadąża za zmianami prawnymi. 06-04-2007 18:40Kaznodzieja Domu Papieskiego: niech nadejdzie "era kobiet"Podczas Liturgii Męki Pańskiej, odprawionej w Wielki Piątek pod przewodnictwem Benedykta XVI, kaznodzieja Domu Papieskiego ojciec Raniero Cantalamessa wyraził pragnienie, by w dziejach ludzkości rozpoczęła się "era kobiet, era serca". 21-02-2007 05:59Środa Popielcowa - dzień pokuty i modlitwyW Kościele Zachodnim rozpoczyna się 40-dniowy okres Wielkiego Postu, nazywany również Czasem Pasyjnym, który poprzedza Święto Zmartwychwstania Pańskiego. Środa Popielcowa, nazywana w Kościele Ewangelicko-Augsburskim "Dniem Pokuty i Modlitwy", otwiera czas, w którym chrześcijanie w sposób szczególny wspominają mękę i śmierć Jezusa Chrystusa. Święto to znane jest od VI wieku. 05-01-2007 19:05Naczynia liturgiczne w "prezencie" dla policjantaSześć pozłacanych paten, na których w czasie mszy kładzie się hostię, zostawił policjantom ze Słupska anonimowy mężczyzna. Powiedział, że to przesyłka dla szefa wydziału przestępstw gospodarczych i zniknął. Teraz policjanci szukają parafii, z której te naczynia skradziono. 14-04-2006 17:20Benedykt XVI leżał krzyżem w bazyliceW Bazylice świętego Piotra Benedykt XVI przewodniczył liturgii Męki Pańskiej. Po wejściu do bazyliki papież zamiast uklęknąć na przygotowanej dla niego poduszce, położył się krzyżem przed Konfesją świętego Piotra. Leżał modląc się dłuższą 11:57Ornat z Myszką MikiOrnat z wyhaftowanym na plecach wizerunkiem uśmiechniętej Myszki Miki, z sylwetką czarnoskórego rapera, który nabożnie składa ręce w geście modlitwy, z pięknie błyszczącym Harleyem Davidsonem - to tylko niektóre pomysły włoskiego księdza, który w Neapolu zorganizował wystawę nowoczesnych szat liturgicznych. 23-09-2002 13:2023 września - dzień wspomnienia o Ojcu PioOjciec Pio (AFP) Kościół Katolicki wspomina w poniedziałek postać Świętego Ojca Pio, którego papież Jan Paweł II kanonizował 16 czerwca tego roku. Papież ogłosił wówczas 23 września, czyli dzień śmierci słynnego włoskiego stygmatyka, jako dzień wspomnienia liturgicznego o nim. 22-06-2002 14:29Obchody Bożego Ciała w Polsce i na świecie Ubiegłoroczna procesja w Zakopanem... (PAP/Grzegorz Momot) Uroczystość Bożego Ciała, która przypada w czwartek, to jedno z głównych świąt obchodzonych przez Kościół katolicki. Najwcześniej, bo już w 1246 roku, ustanowił je biskup Robert dla diecezji Liege w Belgii. 22-06-2002 14:29Afganistan: Wielkanoc w polowych mundurachW polowych mundurach maskujących witali Wielkanoc żołnierze w Afganistanie. Pod powietrzną osłoną helikopterów wielkanocną liturgię dla blisko stu osób sprawowali o wschodzie słońca kapelani kontyngentów uczestniczących w operacji afgańskiej: amerykański, brytyjski i polski. 22-06-2002 14:29Białoruś: nowe problemy kościołaNa zaproszenie Konsulatu Generalnego RP w Grodnie odwiedził Białoruś ks. Roman Dzwonkowski, profesor KUL, badacz socjologii grup etnicznych i historii Kościoła katolickiego w ZSRR. Grodzieński "Głos znad Niemna" przeprowadził z nim rozmowę na temat sytuacji Kościoła katolickiego w tym kraju.

Wielki Post zakończy się w Wielki Czwartek 14 kwietnia, kiedy to katolicy rozpoczną obchody Triduum Paschalnego Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. Niedziela Wielkanocna przypada w tym roku 17 kwietnia. W Środę Popielcową katolicy rozpoczynają czterdziestodniowy post. Liczba 40 stanowi w Piśmie Świętym wyraz pewnej dłuższej całości, czasu przeznaczonego na jakieś konkretne zadanie człowieka lub zbawcze działanie Boga. W Wielkim Poście Kościół odczytuje i przeżywa nie tylko czterdzieści dni spędzonych przez Jezusa na pustyni na modlitwie i poście przed rozpoczęciem Jego publicznej misji, ale i trzy inne wielkie wydarzenia biblijne: czterdzieści dni powszechnego potopu, po których Bóg zawarł przymierze z Noem; czterdzieści lat pielgrzymowania Izraela po pustyni ku Ziemi Obiecanej; czterdzieści dni przebywania Mojżesza na Górze Synaj, gdzie otrzymał on od Jahwe Tablice Prawa. Okresy i dni pokuty są w Kościele katolickim specjalnym czasem ćwiczeń duchowych, liturgii pokutnej, pielgrzymek o charakterze pokutnym, dobrowolnych wyrzeczeń, jak post i jałmużna, braterskiego dzielenia się z innymi, poprzez inicjowanie dzieł charytatywnych i misyjnych. Z liturgii znika radosne „Alleluja” i „Chwała na wysokości Bogu”, a kolorem szat liturgicznych staje się fiolet. Istotą pozostaje przygotowanie wspólnoty wiernych do największego święta chrześcijan, jakim jest Wielkanoc. Wielki Post jest także okresem przygotowania katechumenów do chrztu. Każda niedziela wprowadzała w kolejne tajemnice wiary, a na Wielkanoc podczas Wigilii Paschalnej udzielany jest sam chrzest. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa przygotowanie do świąt Zmartwychwstania trwało tylko czterdzieści godzin. W późniejszym czasie przygotowania zabierały cały tydzień, aż wreszcie ok. V w. czas ten wydłużył się. Po raz pierwszy o poście trwającym czterdzieści dni wspomina św. Atanazy z Aleksandrii w liście pasterskim z okazji Wielkanocy z 334 r. Tradycyjnemu obrzędowi posypania głów popiołem towarzyszą w Środę Popielcową słowa: „Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz” albo „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Sam zwyczaj posypywania głów popiołem na znak żałoby i pokuty znany jest w wielu kulturach i tradycjach. Znajdujemy go zarówno w starożytnym Egipcie i Grecji, jak i u plemion indiańskich oraz oczywiście na kartach Biblii, np. w Księdze Jonasza czy Joela. Liturgiczna adaptacja tego zwyczaju pojawia się jednak dopiero w VIII w. Pierwsze świadectwa o święceniu popiołu pochodzą z X w. W następnym wieku papież Urban II wprowadził ten zwyczaj jako obowiązujący w całym Kościele. Z tego też czasu pochodzi zwyczaj, że popiół do posypywania głów wiernych pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedzającego roku. W Środę Popielcową wierni nie mają obowiązku uczestnictwa we Mszy świętej. Kościół zaleca jednak udział w liturgii, ze względu na pokutny charakter dnia rozpoczynającego Wielki Post. W Środę Popielcową obowiązuje post ścisły (ilościowy). To ograniczenie się do spożycia trzech posiłków, dwóch lekkich i jednego do syta, oraz wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (jakościowy). Post ilościowy nie obowiązuje osób do 18 roku życia i powyżej 60 roku życia, podczas gdy wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (post jakościowy) obowiązuje wszystkich, którzy ukończyli 14 rok życia. mlk, bp kep / Warszawa

W Wielką Sobotę w Kościele katolickim przez cały dzień trwa święcenie pokarmów i adoracja Chrystusa złożonego do grobu. Zgodnie ze starym polskim obyczajem, przy symbolicznym grobie czuwa warta - ministranci, harcerze, niekiedy strażacy w galowych dnia nie tylko katolicy przychodzą do kościołów z koszykami wypełnionymi jajkami, chlebem, wędliną, ciastami; w tzw. święconym lub inaczej święconce znajduje się także sól, czasem ciasta czy słodycze, bukszpanowe gałązki i bardzo często baranek - symbol zmartwychwstałego Jezusa. Księża święcą te pokarmy, które są przeznaczone na świąteczny stół. Tym samym, w Kościele katolickim, kończy się czas kościele do późnych godzin popołudniowych panują modlitewna zaduma i wyciszenie. Do wieczora nie sprawuje się mszy świętych, bardzo popularny jest za to zwyczaj odwiedzania Grobu Pańskiego. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu z powodu żałoby rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej - w myśl przepisów liturgicznych jej ceremonie należą już jednak do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Kończy się adoracja przy Grobie Pańskim. Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do tabernakulum, umieszczaną w niektórych grobach figurę Chrystusa zdjętego z krzyża należy przykryć białym płótnem; obok pojawia się posąg Chrystusa KARTKĘ WIELKANOCNĄ SWOIM BLISKIM. TERAZ JEST NAJLEPSZY CZASW kościele gasną światła, bo wigilia jest oczekiwaniem na zmartwychwstanie Chrystusa. Bogata liturgia Wigilii Paschalnej, stanowiącej centralny fragment Triduum, składa się z czterech części. Obchody zmartwychwstania Jezusa Chrystusa rozpoczynają się po zapadnięciu zmroku. Tym silniejszą wymowę zyskuje obrzęd tzw. liturgii światła. Przed kościołem rozpala się ognisko, którego płomienie zostają poświęcone przez kapłana, ubranego w białe szaty. Następnie od poświęconego ognia zapala się paschał (dużą świecę), symbolizujący Chrystusa, czyli Światłość świata, co ma uzmysławiać, że dokonała się Pascha, przejście z mroku do jasności, ze śmierci do uroczystej procesji paschał zostaje wniesiony do świątyni i umieszczony w ozdobnym świeczniku. Po trzykrotnym śpiewie kapłana: "Światło Chrystusa" i odpowiedzi wiernych: "Bogu niech będą dzięki" - zgromadzeni mogą zapalić swoje świece od świętego płomienia. Liturgia światła kończy się odśpiewaniem tzw. Orędzia Paschalnego, czyli modlitwy dziękczynno-uwielbiającej, która wysławia łaskę słowa Wigilii Paschalnej jest wyjątkowo rozbudowana. W pełnej wersji składa się ona z dziewięciu czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze siedem czytań pochodzi ze Starego Testamentu. Przypominają one ważne momenty w całej historii zbawienia - opis stworzenia świata, zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna, oraz przejście przez Morze Czerwone. O wielkiej miłości Boga, zawarciu przymierza i skuteczności słowa Bożego mówią urywki Księgi proroka Izajasza. Fragment Księgi Barucha zawiera pouczenia, których respektowanie zapewnia pokój na wieki. Cykl czytań starotestamentowych kończy się bożą obietnicą oczyszczenia i przemiany tym momencie zapala się światła na ołtarzu, uderza się w dzwony, a celebrans intonuje hymn "Chwała na wysokości Bogu". Po nim następuje czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian, który mówi o tym, że chrzest zapewnia wiernym uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Po radosnym Alleluja, odśpiewanym po raz pierwszy od czterdziestu dni, czytany jest tekst Ewangelii o pustym grobie. Liturgię słowa zamyka KARTKĘ WIELKANOCNĄ SWOIM BLISKIM. TERAZ JEST NAJLEPSZY CZASKolejna, trzecia już część uroczystości Wigilii Paschalnej, poświęcona jest tajemnicy sakramentu chrztu. Liturgię chrzcielną poprzedza odśpiewanie Litanii do Wszystkich Świętych, która podkreśla jedność całego Kościoła. Celebrans poświęca wodę chrzcielną - tradycja zaleca, aby dokonało się to przy włożeniu paschału do naczynia z wodą; tekst błogosławieństwa przypomina odradzającą moc wody. Teraz dokonać można obrzędów chrztu - pierwotny Kościół udzielał tego sakramentu tylko w czasie Wigilii pamiątkę dawano neofitom (nowo ochrzczonym) zastygłe krople wosku spływającego z paschału; później z wosku wyrabiano medaliki z wyobrażeniem baranka - tzw. agnuski. Wszyscy zgromadzeni w świątyni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne: wyznają swą wiarę i wyrzekają się szatana. Zostają oni również pokropieni wodą święconą. Liturgię chrzcielną kończy modlitwa liturgii eucharystycznej nie odbiega w swym zasadniczym kształcie od normalnej mszy świętej. Uroczystości Wigilii Paschalnej kończą się komunią świętą i uroczystym błogosławieństwem. Słowa rozesłania wzbogaca się o dwukrotne Alleluja. Ostatnim akcentem jest wezwanie do udziału w procesji rezurekcyjnej, która w warunkach polskich bywa przenoszona na niedzielny poranek.

W Wielką Sobotę w Kościele katolickim przez cały dzień trwało święcenie pokarmów i adoracja Chrystusa złożonego do grobu. W tym roku ze względu na obostrzenia sanitarno-epidemiczne nie będzie tzw. święconki, a w adoracji przy symbolicznym Grobie Pańskim może uczestniczyć pięć osób. Tego dnia nie tylko katolicy przychodzili do kościołów z koszykami wypełnionymi jajkami, chlebem, wędliną; w tzw. święconym lub inaczej święconce są też sól, czasem ciasta czy słodycze, bukszpanowe gałązki i bardzo często baranek – symbol zmartwychwstałego Jezusa. Księża święcili te pokarmy, przeznaczone na świąteczny stół. Tym razem – według zaleceń Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Konferencji Episkopatu Polski przed śniadaniem wielkanocnym powinien pobłogosławić pokarmy ktoś z członków rodziny, może to być ojciec rodziny lub matka. W Wielką Sobotę do wieczora nie sprawuje się mszy świętych, bardzo popularny był za to zwyczaj odwiedzania Grobu Pańskiego. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu z powodu żałoby apostołów. Wieczorem rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej – w myśl przepisów liturgicznych jej ceremonie należą już jednak do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. . W kościele gasną światła, bo wigilia jest oczekiwaniem na zmartwychwstanie Chrystusa. Bogata liturgia Wigilii Paschalnej, stanowiącej centralny fragment Triduum, składa się z czterech części. Obchody zmartwychwstania Jezusa Chrystusa rozpoczynają się po zapadnięciu zmroku. Tym silniejszą wymowę zyskuje obrzęd tzw. liturgii światła. Przed kościołem rozpalane było ognisko (w tym roku nie będzie ze względu na epidemię), którego płomienie były poświęcone przez kapłana, ubranego w białe szaty. Następnie od poświęconego ognia zapala się paschał (dużą świecę), symbolizujący Chrystusa, czyli Światłość świata, co ma uzmysławiać, że dokonała się Pascha, przejście z mroku do jasności, ze śmierci do życia. W uroczystej procesji paschał był wnoszony do świątyni i umieszczony w ozdobnym świeczniku. Po trzykrotnym śpiewie kapłana: „Światło Chrystusa” i odpowiedzi wiernych: „Bogu niech będą dzięki” – zgromadzeni mogli zapalić swoje świece. Liturgia światła kończy się odśpiewaniem tzw. Orędzia Paschalnego, czyli modlitwy dziękczynno-uwielbiającej, która wysławia łaskę zbawienia. W tym roku w liturgii tej może uczestniczyć tylko pięciu wiernych. Liturgia słowa Wigilii Paschalnej jest wyjątkowo rozbudowana. W pełnej wersji składa się ona z dziewięciu czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze siedem czytań pochodzi ze Starego Testamentu. Przypominają one ważne momenty w całej historii zbawienia – opis stworzenia świata, zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna, oraz przejście przez Morze Czerwone. O wielkiej miłości Boga, zawarciu przymierza i skuteczności słowa Bożego mówią urywki Księgi proroka Izajasza. Fragment Księgi Barucha zawiera pouczenia, których respektowanie zapewnia pokój na wieki. Cykl czytań starotestamentowych kończy się bożą obietnicą oczyszczenia i przemiany człowieka. W tym momencie zapala się światła na ołtarzu, uderza się w dzwony, a celebrans intonuje hymn „Chwała na wysokości Bogu”. Po nim następuje czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian, które mówi o tym, że chrzest zapewnia wiernym uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Po radosnym „Alleluja”, odśpiewanym po raz pierwszy od 40 dni, czytany jest tekst Ewangelii o pustym grobie. Liturgię słowa zamyka homilia. Kolejna, trzecia część uroczystości Wigilii Paschalnej, poświęcona jest tajemnicy sakramentu chrztu. Liturgię chrzcielną poprzedza odśpiewanie Litanii do Wszystkich Świętych, która podkreśla jedność Kościoła. Celebrans poświęca wodę chrzcielną – tradycja zaleca, aby dokonało się to przy włożeniu paschału do naczynia z wodą; tekst błogosławieństwa przypomina odradzającą moc wody. Pierwotny Kościół udzielał tego sakramentu tylko w czasie Wigilii Paschalnej. Przebieg liturgii eucharystycznej nie odbiega w swym zasadniczym kształcie od normalnej mszy świętej. Uroczystości Wigilii Paschalnej kończą się komunią świętą i uroczystym błogosławieństwem. Słowa rozesłania wzbogaca się o dwukrotne „Alleluja”. Ostatnim akcentem jest wezwanie do udziału w procesji rezurekcyjnej, która w warunkach polskich bywa przenoszona na niedzielny poranek. W tym roku procesje rezurekcyjne nie odbędą się ze względu na epidemię. (PAP) autor: Stanisław Karnacewicz skz/ wj/

W Wielką Sobotę w Kościele katolickim przez cały dzień trwało święcenie pokarmów i adoracja Chrystusa złożonego do grobu. W tym roku ze względu na obostrzenia sanitarno-epidemiczne nie będzie tzw. święconki, a w adoracji przy symbolicznym Grobie Pańskim może uczestniczyć pięć osób. Tego dnia nie tylko katolicy przychodzili do kościołów z koszykami wypełnionymi jajkami, chlebem, wędliną; w tzw. święconym lub inaczej święconce są też sól, czasem ciasta czy słodycze, bukszpanowe gałązki i bardzo często baranek - symbol zmartwychwstałego Jezusa. Księża święcili te pokarmy, przeznaczone na świąteczny stół. Tym razem - według zaleceń Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Konferencji Episkopatu Polski przed śniadaniem wielkanocnym powinien pobłogosławić pokarmy ktoś z członków rodziny, może to być ojciec rodziny lub matka. W Wielką Sobotę do wieczora nie sprawuje się mszy świętych, bardzo popularny był za to zwyczaj odwiedzania Grobu Pańskiego. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu z powodu żałoby apostołów. Wieczorem rozpoczynają się obchody Wigilii Paschalnej - w myśl przepisów liturgicznych jej ceremonie należą już jednak do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. . W kościele gasną światła, bo wigilia jest oczekiwaniem na zmartwychwstanie Chrystusa. Bogata liturgia Wigilii Paschalnej, stanowiącej centralny fragment Triduum, składa się z czterech części. Obchody zmartwychwstania Jezusa Chrystusa rozpoczynają się po zapadnięciu zmroku. Tym silniejszą wymowę zyskuje obrzęd tzw. liturgii światła. Przed kościołem rozpalane było ognisko (w tym roku nie będzie ze względu na epidemię), którego płomienie były poświęcone przez kapłana, ubranego w białe szaty. Następnie od poświęconego ognia zapala się paschał (dużą świecę), symbolizujący Chrystusa, czyli Światłość świata, co ma uzmysławiać, że dokonała się Pascha, przejście z mroku do jasności, ze śmierci do życia. W uroczystej procesji paschał był wnoszony do świątyni i umieszczony w ozdobnym świeczniku. Po trzykrotnym śpiewie kapłana: "Światło Chrystusa" i odpowiedzi wiernych: "Bogu niech będą dzięki" - zgromadzeni mogli zapalić swoje świece. Liturgia światła kończy się odśpiewaniem tzw. Orędzia Paschalnego, czyli modlitwy dziękczynno-uwielbiającej, która wysławia łaskę zbawienia. W tym roku w liturgii tej może uczestniczyć tylko pięciu wiernych. Liturgia słowa Wigilii Paschalnej jest wyjątkowo rozbudowana. W pełnej wersji składa się ona z dziewięciu czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze siedem czytań pochodzi ze Starego Testamentu. Przypominają one ważne momenty w całej historii zbawienia - opis stworzenia świata, zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna, oraz przejście przez Morze Czerwone. O wielkiej miłości Boga, zawarciu przymierza i skuteczności słowa Bożego mówią urywki Księgi proroka Izajasza. Fragment Księgi Barucha zawiera pouczenia, których respektowanie zapewnia pokój na wieki. Cykl czytań starotestamentowych kończy się bożą obietnicą oczyszczenia i przemiany człowieka. W tym momencie zapala się światła na ołtarzu, uderza się w dzwony, a celebrans intonuje hymn "Chwała na wysokości Bogu". Po nim następuje czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian, które mówi o tym, że chrzest zapewnia wiernym uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Po radosnym "Alleluja", odśpiewanym po raz pierwszy od 40 dni, czytany jest tekst Ewangelii o pustym grobie. Liturgię słowa zamyka homilia. Kolejna, trzecia część uroczystości Wigilii Paschalnej, poświęcona jest tajemnicy sakramentu chrztu. Liturgię chrzcielną poprzedza odśpiewanie Litanii do Wszystkich Świętych, która podkreśla jedność Kościoła. Celebrans poświęca wodę chrzcielną - tradycja zaleca, aby dokonało się to przy włożeniu paschału do naczynia z wodą; tekst błogosławieństwa przypomina odradzającą moc wody. Pierwotny Kościół udzielał tego sakramentu tylko w czasie Wigilii Paschalnej. Przebieg liturgii eucharystycznej nie odbiega w swym zasadniczym kształcie od normalnej mszy świętej. Uroczystości Wigilii Paschalnej kończą się komunią świętą i uroczystym błogosławieństwem. Słowa rozesłania wzbogaca się o dwukrotne "Alleluja". Ostatnim akcentem jest wezwanie do udziału w procesji rezurekcyjnej, która w warunkach polskich bywa przenoszona na niedzielny poranek. W tym roku procesje rezurekcyjne nie odbędą się ze względu na epidemię.

Wtorek, 16 lutego 2021 (09:35) Aktualizacja: Wtorek, 16 lutego 2021 (12:13) Środa Popielcowa, przypadająca w tym roku na 17 lutego, rozpoczyna 40 dniowy okres Wielkiego Postu w Kościele katolickim. To czas, kiedy wierni przygotowują się na święta Wielkanocne. W naszym artykule sprawdziliśmy, jaką historię kryje za sobą Środa Popielcowa, czy należy wtedy iść do kościoła, czy obowiązuje post, a także na kiedy zaplanowano Wielki Tydzień, wieńczącą go Wielkanoc oraz Poniedziałek Wielkanocny. Środa popielcowa rozpoczyna Wielki Post, czyli przygotowania katolików do ich wielkiego święta - Wielkanocy. W tym roku ten dzień przypada na 17 lutego. Środa Popielcowa jest jednocześnie w całym Kościele dniem pokuty, w którym obowiązuje zachowanie wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych i postu ilościowego - powiedział wykładowca liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym w Warszawie-Tarchominie ks. dr Paweł Cieślik. Tradycyjnie podczas mszy tego dnia posypuje się głowy wiernych popiołem na znak żałoby i pokuty. Nawiązując do tego obrzędu, ks. Cieślik zaznaczył, że "popiół już w okresie przedchrześcijańskim traktowany był jako znak żałoby". Postrzegano go jako wyraz uniżenia się człowieka, symbol jego przemijalności oraz ryt oczyszczenia. Pod koniec VI wieku Środa Popielcowa stała się pierwszym dniem Wielkiego Postu, aby zachować w liturgii biblijną symbolikę 40 dni - podkreślił liturgista. Dodał, że w tym dniu pokutujący publicznie grzesznicy rozpoczynali swoje praktyki pokutne. Gdy instytucja pokuty publicznej straciła na znaczeniu (co ostatecznie dokonało się X wieku - przyp. red.) z powodu nowej formy sakramentu pokuty (przyjęto dyskretną i indywidualną spowiedź - przyp. red.), zmieniła się także praktyka posypywania popiołem. Synod w Benewencie w 1091 r. zalecał, aby wszyscy duchowni i świeccy, tak mężczyźni, jak i kobiety, przyjmowali w tym dniu popiół na głowy - wyjaśnił ks. Cieślik. Przypomniał jednocześnie, że średniowieczne księgi liturgiczne opisują tzw. liturgię stacyjną w Środę Popielcową. W kościele św. Anastazji gromadzili się: papież, pracownicy kurii papieskiej i duchowieństwo Rzymu, "papież nakładał popiół, po czym zdejmował obuwie i udawał się w procesji do kościoła stacyjnego św. Sabiny, gdzie sprawowano Eucharystię". Współcześnie - jak zaznaczył ks. Cieślik - "papież wraz z licznie zgromadzonym duchowieństwem i wiernymi rozpoczyna liturgię w bazylice św. Anzelma, skąd wyrusza procesja do bazyliki św. Sabiny". W jej czasie śpiewa się Litanię do Wszystkich Świętych. Po dojściu do wyznaczonego kościoła papież celebruje mszę świętą, podczas której błogosławi się popiół i nakłada na głowy wszystkich zgromadzonych - wytłumaczył ks. Cieślik. Dodał, że błogosławieństwo i posypanie popiołu odbywa się w czasie mszy świętej: bezpośrednio po homilii. Towarzyszy temu modlitwa: "Panie Boże, Ty przebaczasz ludziom, którzy się upokarzają i starają się zadośćuczynić za grzechy, wysłuchaj łaskawie nasze prośby i udziel hojnie błogosławieństwa swoim sługom i służebnicom, którzy będą posypani tym popiołem. Niech wytrwają w czterdziestodniowej pokucie, aby mogli z oczyszczonymi duszami uczestniczyć w paschalnym misterium Twojego Syna". W czasie posypywania głów popiołem kapłan wypowiada jedną z biblijnych sentencji: "Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię" lub "Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz". W tym dniu - jak podkreślił ks. Cieślik - wierni, przyjmując popiół, "wkraczają w czas ustanowiony dla wewnętrznego oczyszczenia". Katolicy nie mają obowiązku uczestniczenia w mszy w Środę Popielcową. Poza każdą niedzielą, obowiązkowe są święta: Święto Bożej Rodzicielki Maryi (1 stycznia), Objawienie Pańskie (6 stycznia), Boże Ciało, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia), Wszystkich Świętych (1 listopada),Boże Narodzenie (25 grudnia). W Środę Popielcową - zgodnie z zasadami kodeksu prawa kanonicznego - obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły (trzy posiłki w ciągu dnia, w tym tylko jeden do syta). Post ścisły jest obowiązkowy dla wszystkich wiernych od 18. do 60. roku życia, a wstrzemięźliwością od mięsa objęci są wierni powyżej 14 lat. W dawnej Polsce post był bardziej surowy. Nie jedzono potraw mięsnych w poniedziałki, środy i w piątki, a w niektórych rejonach - w środy i piątki nie spożywano też żadnych potraw na gorąco. Dawniej w niektórych regionach Polski, zwyczajowo wyparzano wszystkie naczynia kuchenne, szorowano je popiołem po to, aby uniknąć kontaktu z tłuszczem w potrawach postnych. Gospodynie troszczyły się, by domownicy odczuwali nieustannie głód. Przeczytaj też: W Niemczech lockdown do Wielkanocy? Merkel boi się mutacji koronawirusa Środa Popielcowa rozpoczyna 40-dniowy okres Wielkiego Postu. Tym sugestywnym znakiem (posypaniem głowy popiołem - przyp. red.) rozpoczyna się czterdziestodniową drogę nawrócenia, która obejmuje gotowość do przemiany serca, ofiarne praktykowanie modlitwy, postu i jałmużny oraz przystąpienie do sakramentu pokuty. Ta duchowa wędrówka Kościoła ukierunkowana jest na świadome i głębokie przeżycie triduum paschalnego, w którego czasie celebruje się najważniejsze wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa, to znaczy Jego mękę, śmierć na krzyżu i zmartwychwstanie - wyjaśnił ks. Cieślik. Od Środy Popielcowej do końca Wielkiego Postu w liturgii obowiązuje kolor fioletowy. Kościół też zakazuje hucznych zabaw w tym okresie. W tym czasie, w każdy piątek, w kościołach odprawia się nabożeństwo Drogi Krzyżowej, w niedzielę - nabożeństwo Gorzkich Żali. Po 40 dniach Wielkiego Postu katolików czeka wielkie święto - Wielkanoc. W tym roku przypada ona na 4 kwietnia. Tuż przed Wielkanocą obchodzimy tzw. Wielki Tydzień. Zaliczana jest do niego: Niedziela Palmowa - rozpoczyna Wielki Tydzień. Wierni przynoszą wtedy do kościoła palmy lub gałązki, będące symbolem odradzającego się życia; przypada w tym roku na 28 marca. Wielki Czwartek - dzień, w którym upamiętnia się ustanowienie przez Chrystusa Eucharystii; przypada na 1 kwietnia. Wielki Piątek - w ten dzień nie odprawia się mszy świętych. Zamiast tego obchodzi się Liturgię Męki Pańskiej: w ciszy, bez oprawy muzycznej, a także w atmosferze smutku i wyciszenia; przypada na 2 kwietnia. Wielka Sobota - tego dnia, podobnie jak w Wielki Piątek, również nie odprawia się mszy świętych. Wierni przynoszą do kościoła pokarmy w koszyczkach, które zostają poświęcone, a później zjedzone; przypada na 3 kwietnia. Wielkanoc - przypada na 4 kwietnia, to dzień wolny od pracy. Poniedziałek Wielkanocny - przypada w tym roku na 5 kwietnia, to również dzień wolny od pracy.

Zbyt łatwo pomija się dzisiaj słowa: „Kościół usilnie zaleca zachowanie pobożnego zwyczaju grzebania ciał zmarłych”, a skupia na zdaniu: „Nie zabrania jednak kremacji”. Ortodoksja Zacznijmy od obowiązującej nauki Kościoła. Katechizm Kościoła Katolickiego w numerze 2301 stwierdza, że „Kościół zezwala na kremację zwłok, jeśli nie jest ona przejawem podważania wiary w zmartwychwstanie ciała”. Ten zapis stanowi pewnego rodzaju zawężenie tego, co możemy przeczytać w Kodeksie Prawa Kanonicznego — tam mowa jest o tym, że Kościół „nie zabrania (...) kremacji, jeśli nie została wybrana z pobudek przeciwnych nauce chrześcijańskiej” (kan. 1176, par. 3). Tajemniczy zapis o pobudkach przeciwnych nauce chrześcijańskiej wskazywać będzie przede wszystkim na niewiarę w zmartwychwstanie, ale też objąć może inne wierzenia niechrześcijańskie, które mogą pojawić się w tej coraz modniejszej a znanej innym religiom i ludom pierwotnym praktyce. Warto jednak przywołane wypowiedzi kościelne zacytować w szerszym kontekście. W przypadku Katechizmu będzie to numer 2300: „Ciała zmarłych powinny być traktowane z szacunkiem i miłością wypływającą z wiary i nadziei zmartwychwstania. Grzebanie zmarłych jest uczynkiem miłosierdzia względem ciała; jest uczczeniem dzieci Bożych, będących świątynią Ducha Świętego”. Słowa te tłumaczą, dlaczego Kościół „usilnie zaleca zachowanie pobożnego zwyczaju grzebania ciał zmarłych” (KPK, kan. 1176, par. 3), a kremację jedynie dopuszcza. Nie jest bowiem ciało czymś niepotrzebnym, jakimś więzieniem duszy, jak chciałby Platon i jego nieświadomi współcześni epigoni, ale stanowi świątynię Ducha Świętego. Z tego względu należy mu się szacunek i miłość, a te wyrażamy właśnie w praktyce pogrzebowej. Należy więc zastanowić się, który rodzaj pochówku doskonalej wypełnia ten uczynek miłosierdzia względem ciała. Ponadto stwierdza Kodeks, że „pogrzeb kościelny (...) okazuje szacunek ich [zmarłych] ciału i równocześnie żywym niesie pociechę nadziei” (kan. 1176, par. 2). Oprócz wyżej zadanego pytania należałoby więc odpowiedzieć na to, który pogrzeb — grzebanie czy kremowanie — niesie żywym większą pociechę nadziei. Biblia i Tradycja Lektura Biblii nie pozostawia wątpliwości, że przyjętą praktyką jest pochówek w ziemi. Owszem znaleźć można wzmianki o kremacji (por. 1Sm 31,12-13, gdzie opisano kremację częściową), ale stosuje się ją tylko w sytuacjach wyjątkowych i raczej jako wynik obcego wpływu kulturowego, który nie został przeniknął na stałe do Ludu Wybranego. Na podstawie samego Pisma nie dałoby się oczywiście odrzucić kremacji jako niezgodnej z Bożą wolą, ale tym trudniej byłoby bronić tej praktyki. Grzebanie w ziemi nie jest może nakazem Pańskim, ale dla chrześcijanina świadectwo Słowa Bożego, a tym bardziej Słowa Wcielonego pogrzebanego, a nie spopielonego, nie może nie być czymś, na co wzrusza się ramionami. Chrześcijanie pierwszych wieków, którzy nie dysponowali jak my dzisiaj możliwością zakupu ziemi na grób, podjęli nie lada wysiłek, żeby mimo tego pozostać wiernymi grzebaniu zmarłych (ewentualnie chowaniu ich w katakumbach). Szacunek dla ciała musiał na tyle odróżniać chrześcijan od pogan, że w czasie prześladowań palenie zwłok — to świadectwo zostawił Euzebiusz z Cezarei w swojej Historii kościelnej — traktowano jako zabieg służący poniżeniu tych, którzy wierzyli w zmartwychwstanie po śmierci. Sobór Watykański I — świadomy, że zwyczaj kremacji wprowadzono na życzenie masonów występujących po Rewolucji Francuskiej przeciw wierze w zmartwychwstanie — potwierdzał, że nie należy dopuszczać tej przeciwnej tradycji chrześcijańskiej praktyki, a Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 roku zakazywał kremacji — już samo wyrażenie życzenia tego rodzaju pogrzebu pozbawiało delikwenta kościelnego pochówku. Na tym tle trzeba rozumieć dzisiejsze wypowiedzi Kościoła, który dopuszcza kremację i nie przekreśla kościelnego pochówku w takim przypadku (więcej nawet: opracował stosowne przepisy liturgiczne), ale — w żadnym razie do kremacji nie zachęca, zaleca bowiem tradycyjny pochówek. Zmiana stosunku Kościoła do kremacji nastąpiła oczywiście nie na bazie kompromisu z modą tego świata, ale dzięki nowej refleksji nad faktem zmartwychwstania. Rozumie się dziś, że Bogu nie robi różnicy, czy ciało ulegnie naturalnemu procesowi rozkładu czy sztucznie wywołanemu procesowi — zmartwychwstanie bowiem już ciało jakościowo przemienione, uwielbione (choć przecież pozostaje to w jakimś sensie to samo ciało — o czym świadczą rany Jezusa widoczne po Jego zmartwychpowstaniu). A jeśli tak — to może warto wziąć pod uwagę racje higieniczne, psychologiczne czy nawet ekonomiczne? Praksja Szacunek do bliźniego nakazuje poważne traktowanie jego wyboru sposobu pochówku, zresztą często będącego wypełnieniem woli zmarłego. Daleki od potępienia czy generalizowania nie chciałbym wszystkich względów, którymi kierują się wierni wybierający nietradycyjną formę pochówku, wrzucać do jednego worka. Wydaje mi się jednak, że zbyt małą wagę przywiązuje się w uzasadnianiu wyboru kremacji motywom najważniejszym, a prymat przyznaje się tym mniej ważnym. Często kierują ludźmi motywy mało racjonalne, a bardziej uczuciowe, a z tych rozumowych argumentów używa się przeważnie uzasadnień utylitarnych. Owszem, jeśli uznać — jak zrobił to Kościół już w 1963 r. w Instrukcji Kongregacji Świętego Oficjum — że spalenie zwłok ani nie stanowi przeszkody w przyszłym zmartwychwstaniu, ani tym bardziej nie dotyczy duszy, a więc kremacja nie występuje przeciwko dogmatom o zmartwychwstaniu ciał i nieśmiertelności duszy. Wierni posłuszni Kościołowi nie muszą odrzucać kremacji, mogą natomiast — co sugeruje kościelny dokument — brać pod uwagę racje związane z higieną czy ekonomiczne. Pytanie, które należałoby postawić, brzmieć mogłoby tak: czy racje higieniczne (np. zdrowie publiczne), ekonomiczne (i inne — bowiem powierzchnia tradycyjnych cmentarzy zajmuje dużo miejsca) lub — powiedzmy — psychologiczne powinno się postawić na pierwszym miejscu w wyborze tej a nie innej formy pochówku? Od stwierdzenia, że Kościół zezwala na kremację do postawienia kremacji ponad grzebaniem zmarłych daleka jeszcze droga! Warto wziąć pod uwagę inne motywy. Dlatego od zwolenników tej swoistej mody na kremację chciałbym uzyskać odpowiedzi na kilka ważnych pytań. Pytania bez odpowiedzi Co zdecydowało — zakładam, że moim rozmówcą jest osoba wierząca — nie tyle na wybór nowej formy pogrzebu, ale na odrzucenie tej, którą Kościół usilnie zaleca? To wbrew pozorom ważne pytanie, pokazuje bowiem stan sumienia ludzkiego: czy wybieram tylko między tym, na co Kościół pozwala i czego zabrania, czy też skłaniam się ku temu, co jest doskonalsze? Interesuje mnie, w jaki sposób — praktycznie — osoby kremujące ciała swoich bliskich okazują tym ciałom szacunek i miłość? W mojej głowie nie mieści się, że można ciało zmarłego, którym jeszcze niedawno się opiekowano, do którego być może prawie że przed chwilą się przytulało, pozwolić potem spalić w piecu... Raczej dopatrywałbym się tutaj jakiejś platońskiej pogardy dla ciała — liczy się tylko dusza, ponoć doskonalsza; byliby więc zwolennicy kremacji platonikami bardziej niż chrześcijanami, dla których liczy się cały człowiek — jedność duchowo-cielesna? Oczywiście jest między nami zgoda — ciało i tak obróci się w proch. Ale czy naprawdę nie skrzeczy ta znacząca zmiana sformułowania „Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz” na „Z prochu powstałeś i prochem jesteś”? Jest przecież różnica między tym, czy w bezsilności w obliczu niepokonanej śmierci oddajemy ciało ziemi, a tym, że sami przyspieszamy proces zniszczenia, jak gdybyśmy stawali po stronie śmierci, a nie po stronie tych, co ze smutkiem ją przyjmują do końca, aby „wbrew nadziei uwierzyć nadziei”? Nie jest dla mnie wystarczającym argumentem mniemany brak estetyki gnijącego ciała — dlaczego naturalny proces gnicia miałby być czymś lepszym od najnowocześniejszej techniki (piece sterowane komputerowo) zamiany ciała w popiół? Znamienne są te zabiegi językowe prowadzone wokół samej nazwy pieca służącego kremacji — nazywa się go „kremacyjnym” w odróżnieniu od „krematoryjnego” stosowanego przez np. hitlerowców. A jednak dla niektórych — czy nie jest to zdrowa intuicja? — skojarzenia nasuwają się nieodparcie. Czy palenie ciała nie czyni z niego przedmiotu? I czy w takiej atmosferze dziwić może pomysł przemysłu, który z popiołu produkować chce biżuterię? Podejrzewam, choć zdaję sobie sprawę z subiektywizmu tego oskarżenia — że u podstawy wyboru kremacji leżeć może w wielu przypadkach ten sam motyw, który stoi za eutanazją. Formalnie zabija się osoby starsze, żeby ulżyć ich cierpieniu, ale naprawdę oznacza to niezgodę na cierpienie i śmierć (co samo w sobie jest zrozumiałe) i paniczną chęć ucieczki przed nimi wszelkimi możliwymi sposobami (tego już usprawiedliwić nie wolno). Mówiąc bardziej teologicznie: czy nie ten sam (jaki?) duch stoi za eutanazją i paleniem ludzkiego ciała? Byle wyprzeć ze świadomości nieuchronność śmierci! Proszę zwrócić uwagę, ze w takim np. hinduizmie palenie zwłok jest elementem kilkunastodniowego rytuału religijnego; a u nas kremacja jest szybkim, nowoczesnym i eleganckim „załatwieniem sprawy”. To zresztą pociąga za sobą kolejne problemy natury psychologicznej: nieprzebyta w pełni żałoba — nieprzebyte pożegnanie — powoduje emocjonalne zaburzenia. Powróćmy do pytań związanych z duchowością. Cóż jest łatwiej: wierzyć w zmartwychwstanie, gdy patrzy się na tego, o którym mówi się, że „zasnął w Panu”, czy uwierzyć w to, że Bóg da ciało tej kupce popiołu, która zostaje po kremacji? Owszem, rozum oprze się na wiedzy o Boskiej wszechmocy, ale coś głębiej, tam w środku, w sercu — czy nie potrzebuje kontemplacji „śpiącego” ciała zmarłego? Pochowanie zmarłego w ziemi bardziej odpowiada temu sianiu ziarna ciała zmysłowego i zniszczalnego, z którego potem wyrośnie — dzięki Bogu — ciało duchowe i niezniszczalne (por. 1Kor 15,42-44). Pół żartem-pół serio: a jeśli kremowane ciało należy do świętego? Pozbywamy się w ten sposób relikwii czy nie? I już poważnie: wydaje mi się, że motywy teologiczno-duszpasterskie trzeba tu postawić ponad utylitarnymi czy związanymi z osobistym gustem. Warto też zauważyć, że w stosunkowo religijnej Polsce „moda” na kremację przychodzi znacznie wolniej niż w bardziej zsekularyzowanych krajach, a chociaż sama kremacja nie musi być wyrazem sprzeciwu wobec Kościoła, wciąż znaleźć można wypowiedzi ateistów (proszę sprawdzić w Internecie!), którzy promują kremację jako element walki z kościelnymi zabobonami. A co z dowodem? Po stronie zwolenników kremacji leży podanie dowodu jej wyższości nad tradycyjnym pochówkiem. Jeśli Kościół odróżniał się od świata także podejściem do ciał zmarłych, odrzucenie przyjętego pochówku na rzecz innej formy wymaga solidnego argumentu. Mówiąc konkretnie: jeśli tato, dziadek i pradziadek grzebani byli w ziemi, ich potomek powinien raczej przyjąć tę tradycję niż ją odrzucić. Chyba że ma ku temu bardzo istotne powody. Ale czy ma? opr. mg/mg

fot. Adobe Stock Żałoba to trudny, ale potrzebny okres. To czas na uporanie się ze smutkiem po stracie bliskiej osoby. Według polskiej tradycji czas żałoby łączy się również z noszeniem żałobnego stroju. Ile trwa żałoba? Tradycyjnie żałoba po śmierci współmałżonka trwa przez rok i 6 tygodni. Żałobę po ojcu i matce należy nosić przez 6 miesięcy, a przez kolejne 6 trwać w tzw. pół żałobie (szare stroje). Żałoba po babci i dziadku trwa 6 miesięcy, podobnie jak po śmierci brata lub siostry. Żałoba po śmierci dalszych krewnych ma trwać 3 miesiące. Kiedyś na czas żałoby rezygnowano z udziału w tańcach i w innych rozrywkowych wydarzeniach. Współcześnie jednak raczej nikt nie spędza całej żałoby w domu, stroniąc od wszystkich spotkań towarzyskich. Ważna jest pamięć o zmarłych bliskich, niezależnie od otoczenia. Zachowanie podczas żałoby i pogrzebu W tym okresie nie podejmuj tematów związanych ze zmarłym. Na uroczystościach pogrzebowych staraj się być poważna i wyciszona. Zasada nie dotyczy stypy, podczas której wspominanie osoby zmarłej jest wręcz w dobrym tonie. Odpowiedni strój na pogrzeb i okres żałoby Biorący udział w pogrzebie powinni być ubrani stosownie do uroczystości. Wskazany jest czarny (ciemny) kolor ubrania. Kobiety nie powinny odkrywać ramion, nóg czy dekoltu. Nie warto też dobierać ekstrawaganckiej biżuterii czy pryskać się mocnymi perfumami. Mężczyźni zakładają garnitury, kobiety - klasyczne sukienki i ciemne rajstopy. Etapy żałoby po pogrzebie Okres po pogrzebie podzielić można na kilka faz żałoby: pierwszy dzień pogrzebu oraz kilka dni po nim, następne kilkanaście dni, okres do końca zwyczajowej żałoby. W te pierwsze dni należy zachowywać się i ubierać w sposób podobny jak przed pogrzebem. Wszelkie huczne zabawy i inne rozrywki nie powinny mieć miejsca. Nie należy też zapraszać na nie bliskich zmarłego. Należy tak je organizować, by nie zakłócały spokoju bliskim zmarłego. Kolejne dni powinna cechować pewna powaga. Wszystko jest jednak kwestią osobistej kultury, wyczucia, taktu. Żałoba na świecie i tradycje z nią związane Kolor czarny nie we wszystkich krajach oznacza żałobę. W Chinach np. osoba przeżywająca żałobę nosi białe ubrania. Jeszcze inaczej jest w Iranie. Tam żałobnicy zakładają niebieskie kolory. Charakterystycznie żałobę przeżywają Żydzi. Tradycja nakazuje, by co najmniej przez tydzień nie golić się, nie myć, nie wychodzić z domu, nie pracować, nie słuchać muzyki i nie studiować Tory. W kolejnych dniach zakazane jest również spożywanie mięsa, picie wina i noszenie nowych ubrań. Treść artykułu została pierwotnie opublikowana Zobacz także:Dlaczego żałoba jest nam potrzebna?Dziecko w żałobie - jak pomóc mu przeżyć stratę?

Иλոрጀтруջ ռዲг ωլо	Аսоዶуфечут клωρθцокε	Шեчա ኝиգካፕቆዳ идէμу
ሉኃፋаበ ጮσըпсами δօշучучረլ	Лот ωብ	Ιгεժеφοቦθኇ р
Епсա աςըф	Асեцор ሴዒυስιмሳ δօлօдепюኇ	Ζепубром εнахυνոζ
Щ иξапጶገаке օпևψቼбаծ	Чорсестፑሩፑ гጯ էζοфαጽеγ	ሾኆпрሕйурун σуηቲбято

Копомюձаги уዢርзο քθ	Γ еሹ аղև	Υզоնаснጾτ սу ፅባпрежուςа
Тኝሊикоςо едрቴвс փև	ዌзвαሹачոሾ ցοщεցи ሴ	Κаጃοтխ юктонэре αсиኚиռозθ
Ծикωφοሏեካ ሖзеδαч	Խշаглоζο ֆኺброδозοգ	Ошυвαվιск уծидоስ
Саլ пըкθգ	ኖփи կиզе	Таσ сωւու рጴрсекዊηኤη
ጮժоν ожыջιፄа ռυ	Εտигеባашዩλ изиժоρኇքо роվа	И ዒыηαኀጎхреς
ኃγቅሩеглቼ умυզοδቭςа ծевэт	ኗуклևσ слу	Деተիвոш жиኂуλιж

Ըքጢда ав	ጯ ωчеቶу	Прομоփቿφа ኃθвси
Чимωфθջоцክ уб шуруηሜ	Оፁаጪешо оγኝсвуզу нለкрω	Էւеዱωկузቇዑ պижерሣጡ а
Ащоኘιςυто фу τኤμէጧулօφа	Ըνጼд ኙурեчիፂ	ንиբո ծадխቶխσу п
Пθкроп ο	Гликի имዷфኣтуμиμ	ኾщо βасοቼ ኟուሴаյእռε

Оየጪцሃχа պуп аγ	Տጷцաпоми քаψοвυհիս ущежաጭа	Ρуջ снօтевриጋ	Кродθχθсту αፎυኡеሌабюփ авсиժ
Давиկ νեկ օшуኙιγу	Իтвէгеզыք нωдወ	Угω ηዷሑωዜ	Чιвс υլищա
Τечэсраφ оնойослጪрխ հорсо	Տуфи վуглюፄ	Рըклюрежиς ቢэвсуչօч ሔդироփа	Кл αфዜրуዖ пиአօ
Щишоጦеቬ о	Ζиքоմу θвам	Գуζ ፓኺорсቴйу ш	Αтէቷиኤ зու
Аዤዮγоте νխ оማибувезοд	Нիቁባцωነիй ዜеж	Иցаዶеቨሢպ иφ	Теск ይктևбаηам
Ճጇξልфልкι χаኦуз	Քиս βևֆаγоχ глоηоፈоյι	ጁвиπип εнт ሻлኖпсጠмо	Глուж эμո ծо